dlaczego warto? dlaczego trzeba?
W skrócie:
Badania nad mózgiem dostarczają ostatnio cennych informacji na temat procesu motywacyjnego oraz procesów poznawczych związanych z zapamiętywaniem.
Pojawiły się wyniki bardzo obszernych danych dostarczających cennych informacji związanych z czynnikami motywacyjnymi w procesie edukacji szkolnej.
Trwa proces przemian cywilizacyjnych, w wyniku których niektóre elementy tradycyjnego modelu szkoły tracą swoją adekwatność i wymagają dostosowania.
Doniesienia naukowe pozwoliły zweryfikować przydatność i skuteczność licznych elementów składających się na proces edukacji i na tej podstawie zaproponować bardziej zoptymalizowane podejście.
W odpowiedzi na wzmiankowane przesłanki - w polskim prawie szkolnym wprowadzono szereg modyfikacji składających się w dużej mierze na podejście znane pod nazwą oceniania kształtującego.
Badania Hattiego
John Hattie stał się szeroko znany dzięki dwom książkom: Visible Learning i Visible Learning for teachers. Pierwsza z nich jest syntezą ponad 800 metaanaliz opartych na badaniach ponad 80 milionów uczniów(!). Jest to rezultat 15 lat badań skupionych wokół odpowiedzi na pytanie "co w edukacji działa najlepiej". Obecnie John Hattie jest zaliczany do ścisłej czołówki naukowców o największym wpływie na edukację.
Ranking Hattiego: siła wpływu różnych czynników na osiągnięcia uczniów:
Czynniki silnie wpływające na rozwój ucznia (wg. Hattiego)
Comment: Do not mix the acceleration (the effect size 0.88) with enrichment (only 0.39). Acceleration allows students to continue on with their learning, instead of adding more to a level they have already mastered. It is “wider versus deeper” schema.
Rys. 1. Dziesięć najsilniejszych czynników dodatniego wpływu na osiągnięcia uczniów.
Rys. 2. Czynniki najsilniej ujemnie wpływające na rozwój uczniów.
Dodatkowe źródła (badania Hattiego):
Infografika źródłowa: https://infogr.am/Visible-Learning
Hattie Ranking: Influences And Effect Sizes Related To Student Achievement: http://visible-learning.org/hattie-ranking-influences-effect-sizes-learning-achievement/
Glossary: http://visible-learning.org/glossary/
Nowe prawo edukacyjne
Znowelizowane w 2015 r, prawo oświatowe nie posługuje się pojęciem oceniania kształtującego, ale wprowadza zapisy, które składają się właśnie na ocenianie kształtujące - zarówno bezpośrednio do systemu oceniania, jak i do wymagań wobec szkół.
Akty prawne, które zawierają odniesienia do oceniania kształtującego:
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustaw o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r., poz. 357) – dodany Rozdział 3a i 3b.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (DzU z 2015 r., poz. 1270).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (DzU z 2015 r., poz. 1214).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 roku w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (DzU z 2015 r., poz. 843).